گزارشی از ژاپن
فرشاد حسینی
چهارشنبه ۳۱ مارس: یک روز سخت برای دولت ژاپن و یک روز موفقیت آمیز
برای پناهجویان و مهاجرین بازداشتی و کمپین جمال صابری در ژاپن
امروز روز مهمی برای دولت ژاپن و سازمان های حقوق بشری و حتی صدها هزار مهاجر و پناهنده در ژاپن بود. روزی که فریاد اعتراض صدها هزار پناهجویی که در ژاپن زیر سیستم غیر انسانی استثمار بیرحمانه له میشوند در جامعه و در سطح بین المللی طنین می افکند. روزی که صدای اعتراض جمال از سلولهای بازداشتگاه اداره مهاجرت طنین گسترده ای یافت.
امروز از ساعت ۱۲ ظهر تظاهراتی توسط دوستان ژاپنی جمال صابری و فعالین حقوق بشر در مقابل بازداشتگاه اداره مرکزی مهاجرت توکیو سازمان داده شد. ساعت ۳ بعدازظهر در دفتر سازمان ملل کنفرانس مطبوعاتی بارزس ویژه سازمان ملل در خصوص آخرین گزارش او و هیئت همراهش در باره وضعیت مهاجرین، پناهجویان و کارگران خارجی در ژاپن برگزار شد که توجه افکار عمومی ژاپن، اقیانوسیه و در سطح بین المللی را جلب کرد. در ساعت ۴ بعدازظهر نیز در مقابل وزارت دادگستری تظاهرات دیگری در حمایت از پناهجویان و جمال صابری برگزار شد.
از صبح زود برای تدارکات یک عالمه کار بیرون زدم. کارهای مختلفی را باید با سرعت و دقت ژاپنی ها انجام داد. بهر حال همه کارهای تدارکاتی و آماده سازی تظاهرات، گرفتن قرار ملاقات با اداره مهاجرت و خبر کردن خبرگزاریها بخوبی پیش رفت.
اولین تظاهرات از ساعت ۱۲ ظهر در مقابل بازداشتگاه اداره مرکزی مهاجرت توکیو جایی که جمال در آنجا بازداشت است برگزار شد. بیش از ۵۰ نفر در این تظاهرات شرکت داشتند و پلاکاردهائی به زبان ژاپنی و انگلیسی در حمایت از پناهجویان و بازداشتی ها در دست داشتند. تعداد زیادی خبرنگار و فیلمبردار در محل حاضر شده و گزارش و فیلم تهیه میکردند.
همزمان با این تجمع اعتراضی صدها نفر از بازداشت شدگان به نشانه همبستگی و اعتراض از داخل ساختمان بازداشتگاه دست به اعتراض زده و شعارهای کوبنده ای علیه سیاست ضد انسانی دولت ژاپن سر میدادند. شعارهای کوبنده دفاع از حقوق اولیه انسانی از کف خیابان بلند میشد و در ساختمان عطیم و مخوف بازداشتگاه در فریاد پناهجویان گره میخورد و تمام فضای اطراف اداره مهاجرت را به لرزه درآورده بود. خبرنگاران از این آکسیون فیلم و عکس تهیه میکردند . در ابتدای شروع تظاهرات هیئتی مرکب از من و سه نفر دیگر از فعالین چپ و حقوق بشری ژاپنی به داخل ساختمان رفته و با مسئولین ادراه مهاجرت دیدار و مذاکره کردند. در این دیدار طبق برنامه از پیش تعیین شده هر کس از زاویه ای سیاستهای ضد انسانی دولت ژپن نسبت به پناهجویان و مهاجرین را به نقد کشیدند. من در ابتدا ضمن معرفی خود اعلام کردم که امروز مراکز نمایندگی شما در کشورهای مختلف زیر اعتراض مدافعان حقوق انسانی قرار گرفته است. در کشورهای مختلفی همین آکسیونها و مذاکرات جریان دارد. و این حرکتها تا پاسخ به مطالبات ما ادامه خواهد داشت و شدت بیشتری خواهد گرفت. اعلام کردم که برخورد شما با جمال صابری یک نمونه تیپیک از دریای اجحاف و بی حقوقی هایی است که نسبت به مهاجرین روا میدارید. گفتم شما جمال را به دلیل اقامت غیرقانونی دستگیر میکنید و همین اقدام شما یک اقدام کاملا غیرقانونی حتی براساس موازین و پرنسیپهای اولیه تعهدات بین المللی شماست. پروسه پناهندگی جمال هنوز بسته نشده شما او را غیرقانونی کرده و به زندان انداخته و قصد دیپورتش به ایران را دارید. این اقدام شما یک تراژدی حقوق بشری در ژاپن است. جمال یک فعال شناخته شده سیاسی است و دستگیری او دقیقا ترجمان ژاپنی سیاسیت دستگیری و سرکوب مخالفین حکومت اسلامی در ایران است. شما با این اقدام عملا اراده سران جنایتکار و مطرود و لعن شده جمهوری اسلامی را دنبال میکنید. دیپورت جمال یعنی اینکه دولت ژاپن برای جمال حکم اعدام صادر کرده است و این نه برای ما و نه برای میلیونها تن از مخالفین حکومت اسلامی قابل قبول نیست. پس از این گفتگوی مفصل، مامورین اداره مهاجرت قول دادند که تمام گزارش جلسه را به مقامات تصمیم گیرنده ارائه داده و نتیجه را به ما ابلاغ کنند.
بعد از این ملاقات دوباره به تظاهرات برگشتیم. بلندگو را گرفتم و با حرارت تمام با زبان انگلسیی خطاب به بازداشتی ها و عابرین صحبت کردم: "این دنیا دنیایی وارونه است. دنیایی خلاف روال طبیعی است. در دنیای طبیعت پرندگان آزادند هر جایی سفر کنند. ماهی ها آزادند هر جایی دوست داشته باشند شنا کنند. اما در جامعه ما انسانها برایمان دیوار ساخته اند مرز درست کرده اند پاسپورت و ویزا و بازداشتگاه و زندان ساخته اند و به زور اسلحه و گلوله نمیگذارند جابجا شویم و جایی که دوست داریم زندگی کنیم. جرم صدها نفری که در این بازداشتگاه هستند فقط همین است که میخواهند مثل ۱۳۷ میلیون نفر دیگر در این جامعه کار کنند و زندگی کنند. آنها به شما میگویند غیرقانونی در حالیکه خودشان غیرقانونی ترین رفتارهای انسانی را مرتکب میشوند. در این ساختمان کسانی مانند جمال صابری را نگهداشته اند، کسی که بیست سال با یکی از فاشیستی ترین حکومتهای دنیا میجنگد و پاداش او از طرف دولت ژاپن رد درخواست پناهندگی اش و دستگیری و نگهداریش در این محل میباشد. آزادی سفر و رفت و آمد یک حق انکار ناپذیر انسان است. این حق تنها بعنوان دکور در کلکسیون تزئینات حقوق بشری نگهداری میشود. این حق را در جعبه های شیشه ای نهاده و برآن قفل زده اند. اما اگر این دنیا رشدی داشته محصول مبارزات و تلاش انسانهایی چون ما و همین مبارزه الان ما بوده است. ما نمیگذاریم با سرنوشت انسانها بازی کنند. با کمک هم و با اتحاد و مبارزه هم حقوق و ارزش و حرمت انسانی را نه تنها به ژاپن که به تمام دنیا برمیگردانیم."
در خلال این آکسیون خبرنگاران تایمز ژاپن و یک خبرگزاری برزیلی به نام آی پی سی ورد مفصل با من مصاحبه کردند.
بعد از تظاهرات به سرعت راهی سازمان ملل شدم که در کنفرانس مطبوعاتی بازرس ویژه سازمان ملل شرکت کنم. با اینکه اسم من در لیست دعوت شدگان نبود اما با مکاتبات و مکالماتی که داشتیم در نهایت از سد آهنین محدودیت شرکت کنندگان عبور کردم و به داخل اتاق کنفرانس رفتم. داخل اتاق پر از خبرنگاران مختلف از کشورهای مختلف بود. تعداد زیادی فیلمبردار در آنجا حضور داشتند و دوربین های زیادی به سمت پانل زوم شده بود. ساعت ۳ آقای بوستامانتا گزارشگر ویژه سازمان ملل کنفرانس را شروع کرد. او در گزارش خود به سیاستهای دولت ژاپن نسبت به مهاجرین شدیدا انتقاد کرد. او دولت ژاپن را متهم کرد که مهاجرین را به شرایط بردگی کشانده و یک راسیسم و تبعیض تمام عیار را به مهاجرین تحمیل کرده است. این سیاست عملا مغایر تمام تعهدات پایه ای و بین المللی دولت ژاپن است. و دولت ژاپن باید گامهای جدی و اساسی برای رفع این اشکالات بردارد. او در گزارش خود به وضعضت بازداشتی ها، کودکان و زنان و امکانات محدود آنها و سوء استفاده وسیع و گسترده از مهاجرین اشاره کرد. در خاتممه اعلام کرد که گزارش خود را تکمیل کرده و برای دولت ژاپن ارسال میکند. دولت ژاپن به گزارش پاسخ داده و براساس پاسخهای دولت ژاپن گزارش نهایی تنظیم و در اجلاس حقوق بشر سازمان ملل بعنوان گزارش نهایی ارائه میشود.
پس از صحبتهای آقای بوستامانتا پرسش و پاسخ خبرنگاران شروع شد. من نیز بدنبال آن دو نفر صحبت کردم. در ابتدا از اقای بوستامانتا بخاطر تهیه گزارش انتقادی و تنظیم بخشی از مشکلات عدیده مهاجرین و پناهجویان در ژاپن تشکر کرده و گفتم اجازه بدهید به اطلاعتان برسانم که فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی همزمان با روز برگزاری این کنفرانس فراخوان بین المللی اعتراض به سیاستهای ضد انسانی پناهندگی و مهاجرت ژاپن داده و امروز همزمان با این کنفرانس اعتراضات متعددی در ژاپن و کشورهای اروپا آمریکا و آمریکای شمالی سازمان داده شده و ما به سهم خود تلاش میکنیم که توجه افکار عمومی را نسبت به وضعیت اسفبار پناهجویان و مهاجرین بازداشتی در ژاپن جلب کنیم. همچنین بعنوان یک نمونه تیپیک از رفتارهای غیر انسانی دولت ژاپن توجه شما را به کیس جمال صابری (جلال امان زاده نوعی) جلب میکنم. جمال صابری از سال ۱۹۹۰ وارد ژاپن شده و نزدیک به بیست سال علیه جمهوری اسلامی فعالیت کرده و چهره و فعال شناخته شده سیاسی علیه جمهوری اسلامی در ژاپن میباشد. جمال مقالات و مصاحبه های متعددی انجام داده که در روزنامه های ژاپنی، ایرانی و غیر ایرانی همراه با عکسهایش چاپ شده است. دولت ژاپن بعد از سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی به ژاپن اقدام به دستگیری جمال به قصد دیپورت او به ایران میکند. دولت ژاپن در حالی اقدام به دستگیری جمال میکند که پروسه حقوقی پناهندگی جمال به فرجام نرسیده و این پروسه هنوز در مرحله تصمیم گیری توسط دادگاه عالی ژاپن میباشد. اجازه بدهید همینجا خیلی کوتاه توجه شما را به ایران جلب کنم. شک ندارم که شما و تمام حاضرین در این کنفرانس از اوضاع اسفبار حقوق بشر در ایران مطلعید. حتما اطلاع دارید که جمهوری اسلامی چه خشونت تمام عیاری را علیه مردم مخالفش به کار گرفته و دهها هزار نفر از مخالفینش را به اعدام محکوم کرده است. شک ندارم که همه میدانید که در زندانهای ایران چه شکنجه های شرم آوری حاکم است و چگونه این ماشین جنایت، شکنجه و تجاوز جمهوری اسلامی کار میکند. دولت ژاپن در ادامه همان سیاستی که شما به نقدش کشیدید تصمیم دارد جمال را به این جهنم و شکنجه گاه اعزام کند. دیپورت جمال به ایران یعنی اعدام او. و من همینجا در مقابل شما و تمام خبرنگاران اعلام میکنم که دولت ژاپن و سازمان ملل در قبال زندگی و امنیت زندگی جمال مسئول و پاسخگوست. در همین کنفرانس هشدار میدهم که دولت ژاپن طناب دار را بر فراز سر یک پناهجو قرار داده است. این اقدام ضد انسانی دولت ژاپن باید فورا متوقف شود و شما در قبال این تراژدی مسئولید. مسئولید که از این واقعه تلخ و فراموش نشدنی جلوگیری کنید.
صحبتهای من مورد استقبال آقای بوستامانتا و خبرنگاران قرار گرفت. پس از کنفرانس مطبوعاتی آقای بوستامانتا آدرس شخصی تماسش را داد و درخواست کرد که اطلاعات مربوط به جمال را برایش ارسال کنیم تا در گزارشش وارد کند. پس از آن با خانم والنتینا میلا‌نو وکیل کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل صحبت کردم. خانم والنتاین گفت که از شنیدن ماجرای جمال شوکه شده بود و این یک کیس اضطراری و مهمی است که باید فورا مورد رسیدگی قرار بگیرد. قرار شد که اطلاعات کامل مربوط به جمال را برای او نیز بفرستم.
پس از آن تعدادی از خبرنگاران به سراغم آمده و در باره جمال و وضعیت پناهندگان ایرانی در ژاپن و اوضاع حقوق بشر در ایران سوال کردند. این خبرنگاران شامل خبرنگار شبکه تلویزیونی ژاپن، خبرنگار بخش اخبار خارجی روزنامه ماینی شی، خبرنگار ژاپنیز تایمز بود. همچنین دو تن از پژوهشگران امور حقوق بشر در ژاپن نیز به سراغم آمدند و قرار شد در این خصوص طی یک ملاقات ویژه اطلاعات کاملی درباره جمال در اختیارشان بگذارم.
تقریبا همزمان با کنفرانس مطبوعاتی در سازمان ملل توکیو، تظاهرات دوم در حمایت از جمال و علیه سیاستهای ضد مهاجر و ضد پناهندگی دولت ژاپن در مقابل وزارت دادگستری انجام شده بود که متاسفانه در آن تظاهرات نتوانستم شرکت کنم اما گزارش آن را متعقابا ارسال خواهم کرد.
تا همینجا امروز روز موفقی برای جمال صابری و مهاجرین و پناهجویان و پناهندگی جمال صابری بود. برای اولین بار تصویر زندگی دردناک آنها و مشکلات و بی حقوقی های آنها چه در خیابان های توکیو و چه در کشورهای دیگر در مقابل دیدگان افکار عمومی قرار گرفته و برای اولین دولت ژاپن مستقیما زیر فشار اعتراضات مختلف قرار گرفت.
تلاش و فعالیتهای ما برای نجات جمال درژاپن ادامه دارد و متعقابا گزارشات فعالیتهای بعدی را به اطلاع میرسانم.
فرشاد حسینی
توکیو، ۳۱ مارس
